Nieuwe omgevingswet met omgevingsdialoog

Op 1 januari 2024 is de nieuwe omgevingswet ingegaan, met de omgevingsdialoog als belangrijk speerpunt. De nieuwe wet is een samenvoeging van verschillende bestaande wetten en gaat over de leefomgeving; de fysieke ruimte waarin alle inwoners samen leven, werken en ontspannen. Onder deze wet vallen onder andere besluiten op het gebied van bouwen, veiligheid en milieu.

Wie iets wil veranderen in de leefomgeving, zoals een woning verbouwen of ergens een bedrijf vestigen, moet uitzoeken of hiervoor een vergunning nodig is. Vanaf 1 januari kan de vergunningsaanvraag gedaan worden bij het speciale Omgevingsloket van de gemeente. Voor sommige vergunningsaanvragen is het vanaf die datum verplicht om een omgevingsdialoog te organiseren.

Burgerparticipatie

Burgerparticipatie is een essentieel onderdeel van de nieuwe omgevingswet. In de wet staat dat inwoners actief moeten worden betrokken bij de totstandkoming van een omgevingsplan. Inwoners krijgen de gelegenheid om hun belangen kenbaar te maken en hun opinie te geven over nieuwe plannen. Overheidsinstanties, zoals de provincie, staatsbosbeheer, waterschap en veiligheidsregio moeten de inbreng van burgers meewegen in hun besluitvorming. Een manier waarop inwoners hun mening kunnen geven is via een omgevingsdialoog.

Wat is een omgevingsdialoog?

Het is een belangrijk element van de nieuwe Omgevingswet die sinds 1 januari 2024 in werking is getreden, maar wat is een omgevingsdialoog eigenlijk? Een omgevingsdialoog is een overleg tussen een initiatiefnemer (iemand die een wijziging wil doorvoeren in de leefomgeving) en direct aanwonenden en andere belanghebbenden. Het houden van een omgevingsdialoog bevordert de communicatie tussen partijen. De initiatiefnemer krijgt zo een goed beeld van de bezwaren en belangen van omwonenden. Deze overwegingen kunnen worden overlegd en meegenomen bij de realisatie van het plan. De omgevingsdialoog is in de omgevingswet opgenomen om te zorgen voor beter onderling begrip en overleg. Wanneer partijen goed samenwerken, leidt dit tot minder bezwaarschriften en beroepsprocedures.

Bovendien krijgt een gemeente zo een goed inzicht in de wensen van initiatiefnemers en belanghebbenden. Hierdoor kan een goede afweging gemaakt worden over het wel of niet verlenen van een vergunning.

Omgevingsdialoog: verplicht of vrijwillig?

Of een omgevingsdialoog verplicht of vrijwillig is hangt af van de mate waarin het initiatief past binnen het bestemmingsplan. De term bestemmingsplan wijzigt ook, deze gaat vanaf 1 januari 2024 door het leven als omgevingsplan. Gaat het om een initiatief dat niet past binnen het omgevingsplan, dan is een omgevingsdialoog verplicht volgens de omgevingswet. Past het nieuwe initiatief binnen het bestaande omgevingsplan, dan wordt een omgevingsdialoog geadviseerd.

Een omgevingsdialoog organiseren

Overheidsinstanties hebben de verplichting om inwoners te laten participeren in de besluitvorming, maar een omgevingsdialoog organiseren is niet eenvoudig. Gelukkig heeft Smarticipatie daar de juiste kennis en middelen voor. Smarticipatie is gespecialiseerd in het organiseren en begeleiden van participatieprojecten en het samenstellen van een participatiegids. De tools van Smarticipatie zijn gebruiksvriendelijk en bieden zowel overheidsinstanties als belanghebbende inwoners de mogelijkheid om op een laagdrempelige manier onderdeel te worden van het besluitvormingsproces.

Een goed voorbeeld is de overzichtelijke, multifunctionele tool Maptionaire. Door het stellen van enquêtevragen te koppelen aan een duidelijke kaart kunnen ideeën en opinies heel eenvoudig letterlijk op de kaart worden gezet. Inwoners kunnen participeren waar ze willen en wanneer het hen uitkomt. Doordat het een enorm gebruiksvriendelijke tool is kan er op een eenvoudige manier informatie verkregen en gedeeld worden.

Ons werkgebied

Het werkgebied van Smarticipatie beslaat geheel Nederland. We hebben mooie, succesvolle participatietrajecten mogen begeleiden in, onder andere,:

• Almere
• Amsterdam
• Breda
• Den Bosch
• Den Haag
• Dordrecht
• Eindhoven
• Rotterdam
• Tilburg
• Utrecht